GRAPPA NEDİR?

Grappa, şarap yapımında kullanılan üzüm posası,sapları, çekirdekleri ve kabuklarının fermente edilip damıtılması ile elde edilen, Kuzey İtalya'ya özgü alkollü içecektir.

Grappa'nın anavatanı Kuzey İtalya, İsviçre'nin İtalya kesimi ve San Marino'dur.

Grappa kelimesi Latince'de 'üzüm salkımı' anlamına gelen 'grappapolis' kelimesinden gelir. Günümüzde kullanılan Grappa kelimesi 1951'de resmiyet kazanmıştır.

Grappa'nın alkol oranı %35 ila %60 arasında değişmektedir.

---

Grappa'nın tarihinin M.S. 8 yüzyıla kadar uzandığı söylenir. İran'lı Simyacı Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân'ın ilk defa bozulmuş bir şarabı damıtmasıyla alkolün günümüzdeki halini elde etmesi, Grappa'nın doğuşuna öncülük ettiğine inanılır.

Bir diğer efsane ise Romalı bir askerin Kuzey İtalya'daki Bassano del Grappa kasabasında Mısır'da çalınan damıtma ekipmanını (''Crisiopea di Cleopatra'' M.S 2. y.y.) kullanarak ilk kez damıttığıdır. Fakat bu efsane doğru değildir çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi günümüzde kullanılan imbikler Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân tarafından tasarlanmıştır. Cleopatra ise ilk damıtmayı ( parfüm ve esanslar için) modellemiştir.

1300-1400 yılları arasında damıtmada soğutucu olarak suyun kullanılması ile prinanın damıtılması mümkün kılındı. Bu da Grappa'nın 14. yüzyılda ilk defa üretildiği gerçeğini yansıtıyor.

---

GRAPPA NASIL ÜRETİLİR?

Grappa üretilmesi için gerekli en temel materyal prinadır. Yani şarap yapımından arta kalan küspe,kabuk,sap ve çekirdek.

Grappa Avrupa Birliği tarafından korunan bir alkollü içecektir.

Bir alkollü içeceğe Grappa diyebilmek için şu şartları karşılamalıdır:

• İtalya'da veya İsviçre'nin İtayla kısmında veya San Marino'da üretilmeli

• Prinadan üretilmeli

• Fermantasyon ve damıtma prina ile yapılmalı

Fermantasyon

Prina gelir gelmez taşıma bandı ile sıcaklık kontrollü fermantasyon tanklarına taşınır. Şekerden alkole dönüşümün ne zaman hazır olduğunu belirlemek için pH ve alkol seviyeleri dikkatle izlenir. Üzüm çeşidine ve sıcaklığa bağlı olarak bu süreç üç günden bir haftaya kadar sürebilir.

Damıtma

Fermantasyon işlemini tamamlayan prina daha sonra bakır imbiklere aktarılır. Damıtma işlemi buhar yöntemiyle kaynama noktasına getirilir. Damıtma işleminin alev ile yapılmamasının en temel ve önemli sebebi, prinada bulunan katı maddelerin yanmasını engellemek ve kaliteli bir Grappa üretmektir. Bazı üreticiler ise benmari adı verilen yöntem ile üretim yapmaktadır.

Şişeleme/Yıllandırma ( Fıçılama)

Damıtma işleminden sonra Grappa türüne göre ya hemen şişelenir ya da fıçıda olgunlaştırmaya bırakılır.

• Giovane / Bianca: Genç, olgunlaşmamış Grappa

• Affinata in Legno: Grappa fıçıda kısa bir süre için (1-3 ay)

• Vecchia / Invecchiata: Grappa en az 12 aylıktır.

• Riserva / Stravecchia: Grappa en az 18 aylıktır.

Ayrıca, Grappa bazen üretildiği bölgeye göre sınıflandırılabilir:

dell'Alto Adige: İsviçre-Avusturya sınırındaki bir bölge.

di Barolo: Kuzey Piedmont bölgesinde üretilen grappa.

del Friuli: Avusturya ve Slovenya sınırındaki bir bölge.

di Marsala: Sicilya'da kriket ve catarratto çeşitlerinden üretilen grappa.

del Piemonte: Tüm Piedmont bölgesinde yapılan grappa.

di Prosecco: Prosecco için kullanılan Glera üzümlerinden üretilen grappa.

di Sicillia: İtalyan adasından gelen grappa.

del Trentino: İtalya'nın kuzey özerk bölgesinden Grappa.

POPÜLER GRAPPA MARKALARI

1. Nonino - Grappa üreticileri arasında en tanınmış olanlardan biri Nonino'dur. İtalya'nın Friuli bölgesindeki Nonino, yıllardır Grappa'nın kalitesi konusunda ün kazanmıştır.

2. Berta - Berta, İtalya'daki en popüler Grappa üreticilerinden biridir. Aile işletmesi olarak başlayan şirket, şimdi dünya çapında tanınmaktadır.

3. Nardini - Nardini, İtalya'nın Veneto bölgesinde Grappa üreten bir diğer ünlü şirkettir. 1779'da kurulan Nardini, İtalya'nın en eski Grappa üreticilerinden biridir.

4. Marolo - Piemonte'deki Marolo, yıllar boyunca üstün kalitede Grappa üretimiyle tanınmıştır. Şirket, özellikle Moscato, Barolo ve Nebbiolo gibi İtalyan şaraplarının kalıntılarından yapılan Grappa ile ünlüdür.

5. Jacopo Poli - Veneto'daki Jacopo Poli, ünlü Grappa markalarından biridir. Aile işletmesi olarak başlayan şirket, 1898'den beri Grappa üretmektedir.

6. Pisoni - Pisoni, Trentino bölgesinde Grappa üreten bir diğer ünlü İtalyan markadır. Şirket, 1852'den beri Grappa üretmektedir ve yüksek kaliteli ürünleriyle tanınmaktadır.

7. Bottega - Bottega, İtalya'nın Veneto bölgesinde Grappa üreten bir diğer ünlü şirkettir. Şirket ayrıca Prosecco, şarap ve diğer likörler de üretmektedir.

8. Bertagnolli - Trentino'daki Bertagnolli, yıllardır kaliteli Grappa üretmektedir. Şirket, geleneksel yöntemleri modern teknolojiyle birleştiren inovasyonel bir yaklaşım benimsemektedir.

9. Castagner - Veneto'daki Castagner, Grappa üretiminde uzmanlaşmış bir diğer İtalyan markadır. Şirket, farklı üzüm çeşitlerinden Grappa yapmakta ve ayrıca diğer alkollü içecekler de üretmektedir.

10. Pilzer - Trentino'daki Pilzer, İtalya'da Grappa üreten bir diğer ünlü markadır. Şirket, 1949'dan beri Grappa üretmektedir ve ürünleri yüksek kalite ve özenle üretilmektedir.

11. Bonollo - Veneto'daki Bonollo, İtalya'nın en büyük Grappa üreticilerinden biridir. Şirket, geniş bir ürün yelpazesine sahiptir ve farklı fiyat aralıklarında Grappa sunmaktadır.

12. Sibona - Piemonte'deki Sibona, yüksek kaliteli Grappa üreten bir diğer ünlü İtalyan markadır. Şirket, 1900'lü yılların başından beri Grappa üretmektedir ve ürünleri İtalya'da ve uluslararası pazarda tanınmaktadır.

GRAPPA ÜRETİMİNDE KULLANILAN ÜZÜM ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ

1. Moscato - Moscato üzümü, Grappa yapımında en popüler üzüm çeşitlerinden biridir. Bu üzüm çeşidi, tatlı ve meyvemsi bir tat veren şarap üretiminde de sıkça kullanılır. Grappa'nın genellikle daha hafif ve meyvemsi tatlarının sebebi de Moscato üzümünden kaynaklanmaktadır.

2. Nebbiolo - Nebbiolo, Grappa yapımında en yaygın kullanılan üzüm çeşitlerinden biridir. Bu üzüm çeşidi, İtalya'nın Piedmont bölgesinde yetişir ve genellikle zengin, yoğun bir Grappa üretmek için kullanılır.

3. Sangiovese - Sangiovese üzümü, İtalya'nın Toscana bölgesinde yetişir ve Grappa yapımında sıkça kullanılır. Bu üzüm çeşidi, zengin bir aroma ve lezzet profili oluşturmak için idealdir.

4. Barbera - Barbera üzümü, İtalya'nın Piemonte bölgesinde yetişir ve Grappa yapımında sıkça kullanılır. Bu üzüm çeşidi, düşük asitliği ve yüksek şeker içeriği ile Grappa'nın tatlı, meyvemsi bir karakteristik kazanmasına yardımcı olur.

5. Chardonnay - Chardonnay üzümü, beyaz şarap üretiminde sıkça kullanılan bir üzüm çeşididir ve Grappa yapımında da sıkça kullanılır. Bu üzüm çeşidi, Grappa'ya hafif ve taze bir tat verir.

6. Trebbiano - Trebbiano, İtalya'nın Umbria ve Toscana bölgelerinde yetişen beyaz bir üzüm çeşididir ve Grappa yapımında sıkça kullanılır. Bu üzüm çeşidi, hafif ve nötr bir tat verir ve diğer üzüm çeşitleriyle karıştırılarak kullanılabilir.

7. Glera - Glera, Prosecco şarabının üretiminde kullanılan bir üzüm çeşididir ve Grappa yapımında da kullanılabilir. Bu üzüm çeşidi, Grappa'ya meyvemsi ve taze bir tat verir.

Grappa yapımında kullanılan üzüm çeşitleri, üzümün yetiştirildiği bölge, hasat zamanı ve distilasyon yöntemleri gibi faktörlerden de etkilenebilir. Bu nedenle, Grappa üreticileri genellikle farklı üzüm çeşitlerini bir araya getirerek özgün tatlar oluştururlar. Bazı Grappa üreticileri, üzümleri belli bir bölgeden veya üzüm bağından seçerek özel bir karakter yaratmaya çalışırken, diğerleri farklı hasat zamanlarından elde edilen üzümleri karıştırarak farklı tatlar oluştururlar.

Grappa, İtalya'nın özellikle kuzey bölgelerinde, özellikle Veneto, Trentino-Alto Adige, Lombardiya ve Piemonte gibi bölgelerde üretilir. Bu bölgelerde, Grappa yapımında kullanılan üzümler, geleneksel olarak bölgenin özgün üzüm çeşitleri arasından seçilir.

Grappa, İtalya'da bir tür koruma altına alınmış coğrafi işaret olan "Grappa di" ifadesiyle birlikte üretildiği bölge adıyla anılır. Örneğin, Grappa di Barolo, Barolo üzümlerinin kullanıldığı ve Piemonte bölgesinde üretilen bir Grappa türüdür.

Her bölgenin kendine özgü bir Grappa tarzı vardır. Örneğin, Veneto bölgesinde üretilen Grappa, bölgenin üzüm çeşitleri olan Garganega, Prosecco ve Moscato üzümlerinden yapılır ve hafif ve meyvemsi bir tatla karakterizedir. Trentino-Alto Adige bölgesinde ise Grappa, yüksek kaliteli Chardonnay, Müller-Thurgau ve Riesling üzümlerinden yapılır ve daha karmaşık ve yoğun bir tat verir.

Lombardiya bölgesinde üretilen Grappa, bölgenin ünlü Barbera, Nebbiolo ve Sangiovese üzümlerinden yapılır ve orta derecede yoğun bir tat verirken, Piemonte bölgesinde üretilen Grappa, ünlü Nebbiolo üzümlerinden yapılır ve zengin, yoğun bir tat verir.

Genel olarak, Grappa'nın üretildiği bölgenin üzüm çeşitleri ve bölgenin coğrafi özellikleri, Grappa'nın tadı ve karakteristik özellikleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, her bölgenin kendine özgü bir Grappa tarzı vardır ve Grappa üreticileri, bölgenin özgün üzüm çeşitlerini kullanarak özgün tatlar yaratmaya çalışırlar.

GRAPPA ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ

Bianca Grappa: İtalyanca "beyaz Grappa" olarak adlandırılan bu Grappa çeşidi, üzüm suyu ve çekirdeklerinin distilasyonundan elde edilir. Şişeleme öncesinde en az altı ay dinlendirilir ve genellikle meyvemsi, hafif ve taze bir tada sahiptir.

Aromatik Grappa: Bu Grappa çeşidi, distilasyon sırasında meyve veya bitki ekstraktları ile tatlandırılır. Bu çeşitler arasında limon, lavanta, zencefil, adaçayı, çikolata ve kahve aromalı Grappa'lar bulunur.

Riserva Grappa: Bu Grappa çeşidi, minimum 18 ay boyunca fıçılarda dinlendirilir ve genellikle daha yoğun ve zengin bir tada sahiptir. Fıçılarda dinlendirme süresi arttıkça, Grappa'nın tada ve rengine etkisi daha belirgin hale gelir.

Barrique Grappa: Bu Grappa çeşidi, fıçılarda en az 12 ay dinlendirilir ve genellikle meyvemsi, vanilyalı ve baharatlı bir tada sahiptir.

Monovitigno Grappa: Bu Grappa çeşidi, tek bir üzüm çeşidinden yapılan Grappa'dır. Bu çeşitler arasında Nebbiolo, Barbera ve Chardonnay Grappa'lar bulunur. Bu Grappa çeşitleri, kullanılan üzüm çeşidiyle karakterize edilir.

Aged Grappa: Bu Grappa çeşidi, farklı yaşlarda farklı fıçılarda dinlendirilir ve genellikle zengin, yoğun bir tada sahiptir. Bu çeşitler arasında 2 yıllık, 5 yıllık ve 10 yıllık Grappa'lar bulunur.

Grappa'nın tadı ve karakteristik özellikleri, kullanılan üzüm çeşitleri, distilasyon yöntemi ve dinlendirme süresi gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu nedenle, her Grappa çeşidi farklı bir tada ve aroma profiline sahiptir ve farklı damak zevklerine hitap eder.